مارگزیدگی چیست؟ به وضعیتی گفته می‌شود که در آن فرد توسط یک مار نیش زده می‌شود. این وضعیت می‌تواند خطرناک باشد و به سرعت نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارد. مارها ممکن است زهرآگین یا غیرزهرآگین باشند، اما نیش مارهای زهرآگین می‌تواند باعث مشکلات جدی سلامتی و حتی مرگ شود.
علائم مارگزیدگی چیست؟
علائم مارگزیدگی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد و تورم در محل نیش
- قرمزی و التهاب
- خونریزی
- تهوع و استفراغ
- سردرد و سرگیجه
- عرق کردن
- مشکلات تنفسی
- ضعف و خستگی
پیشگیری از مارگزیدگی
برای پیشگیری از مارگزیدگی:
- از مکان‌های شناخته‌شده برای حضور مارها دوری کنید.
- از کفش و لباس محافظ در مناطق مارخیز استفاده کنید.
- از دست زدن به مارها، حتی اگر به نظر مرده می‌آیند، خودداری کنید.
5 نوع از خطرناک‌ترین مارهای دنیا:
1. مار تایپان داخلی (Inland Taipan)
این مار که به “مار وحشتناک” (Fierce Snake) نیز معروف است، بومی استرالیا است و زهر آن قوی‌ترین زهر میان تمامی مارها به شمار می‌آید. یک نیش از این مار می‌تواند برای کشتن انسان کافی باشد.
2. مار شاه کبرا (King Cobra)
شاه کبرا بزرگ‌ترین مار زهرآگین جهان است و در جنگل‌های هند و جنوب شرق آسیا یافت می‌شود. زهر آن می‌تواند به سرعت سیستم عصبی را فلج کند و منجر به مرگ شود. همچنین، شاه کبرا به دلیل طول زیاد خود و قابلیت بالا رفتن، بسیار خطرناک است.
3. مار آتروپین اسکلپیس (Black Mamba)
این مار بومی آفریقا است و به خاطر سرعت بالا و زهر قوی‌اش مشهور است. نیش این مار می‌تواند در کمتر از 20 دقیقه کشنده باشد. زهر آن شامل نوروتوکسین‌هایی است که سیستم عصبی را به سرعت فلج می‌کند.
4. مار بومسلنگ (Boomslang)
این مار در آفریقا زندگی می‌کند و زهر آن هموتوکسیک است، به این معنی که باعث خونریزی داخلی و خارجی شدید می‌شود. علائم مسمومیت ممکن است تا 24 ساعت پس از نیش زدن ظاهر نشوند، اما بدون درمان می‌تواند مرگبار باشد.
5. مار زنگی (Eastern Brown Snake)
این مار در استرالیا یافت می‌شود و دومین مار زهرآگین جهان است. زهر آن حاوی ترکیباتی است که می‌تواند باعث ایست قلبی، فلج و خونریزی شدید شود. این مار همچنین بسیار تهاجمی است و در صورت تحریک به سرعت حمله می‌کند.
اقدامات برای فرد مار گزیده:
اولیه
- آرامش خود و فرد مارگزیده را حفظ کنید:
- آرام ماندن می‌تواند به کاهش انتشار زهر در بدن کمک کند.
- فرد را به سرعت به مکان امن منتقل کنید:
- از مار دور شوید و فرد را به مکانی امن و دور از خطر حمله دوباره مار ببرید.
- اورژانس را مطلع کنید:
- فوراً با اورژانس تماس بگیرید و شرایط را توضیح دهید. در صورت امکان، نوع مار را شناسایی کنید.
- محل نیش را بی‌حرکت نگه دارید:
- اندام نیش‌خورده را در سطحی پایین‌تر از قلب قرار دهید تا جریان خون به ناحیه کاهش یابد.
- از حرکت زیاد و فعالیت بدنی خودداری کنید.
درمانی اولیه
- پاکسازی محل نیش:
- محل نیش را با آب و صابون بشویید، اما از مکیدن یا بریدن محل نیش خودداری کنید.
- استفاده از باند فشاری (در صورت امکان و آموزش دیده بودن):
- باند فشاری را بر روی محل نیش و بالا تا به مفصل نزدیک ببندید تا جریان لنفی را کاهش دهید، اما نباید آنقدر محکم باشد که جریان خون را کاملاً قطع کند.
- عدم استفاده از تورنیکه:
- استفاده از تورنیکه (بند محکم) می‌تواند باعث آسیب‌های بیشتر شود و توصیه نمی‌شود.
- عدم مصرف مایعات و داروها:
- از دادن مایعات، غذا و دارو به فرد مارگزیده خودداری کنید مگر با تجویز پزشک.
رسیدگی در بیمارستان
- توجه به علائم حاد:
- علائمی مانند مشکلات تنفسی، تغییرات در ضربان قلب، سرگیجه و ضعف شدید باید به سرعت به تیم پزشکی گزارش شود.
- مراجعه به مرکز درمانی:
- فرد مارگزیده باید سریعاً به بیمارستان منتقل شود تا درمان‌های تخصصی نظیر تزریق ضد زهر (آنتی‌ونوم) و مراقبت‌های حمایتی دریافت کند.
توصیه‌های اضافی
- شناسایی مار (در صورت امکان):
- اگر بتوانید نوع مار را شناسایی کنید بدون اینکه خود را به خطر بیاندازید، این اطلاعات می‌تواند به تیم پزشکی کمک کند.
طیف مار گزیدگی:
مارگزیدگی می‌تواند طیف وسیعی از علائم ایجاد کند که بر اساس نوع مار و میزان زهر تزریق شده متفاوت است. علائم مارگزیدگی به سه دسته علائم عمومی، علائم سیستمیک و علائم شدید تقسیم می‌شوند:
عمومی
- درد و سوزش:
- درد شدید و احساس سوزش در محل نیش.
- تورم:
- افزایش حجم و تورم در ناحیه زخم.
- حساسیت پوستی:
- احساس حساسیت، خارش یا تغییرات پوستی در محل زخم.
سیستمیک
- تهوع و استفراغ:
- علائم گوارشی مانند تهوع و استفراغ.
- ضعف عضلانی:
- کاهش قدرت و ضعف در عضلات که ممکن است به صورت کلی یا موضعی باشد.
- تنفس مشکل‌آور:
- مشکلات در تنفس، تنگی نفس یا تنفس سریع و سطحی.
شدید
- آسیب به عضلات قلب:
- زهر برخی مارها می‌تواند به قلب آسیب رسانده و باعث مشکلات قلبی شود.
- شوک و فلج:
- زهر ممکن است منجر به شوک آنافیلاکسی یا فلج عصبی شود که بسیار خطرناک است.
- اختلال در کلیه و کبد:
- اختلال در عملکرد کلیه و کبد که می‌تواند به نارسایی این اعضا منجر شود.
سخن آخر:
شما می توانید لوازم مورد نیاز خود را از سایت www.kankavi.com خریداری نمایید.
